Hobisi ekmek kapısına dönüştü, el imali maket araçlar dünyaya açıldı

Aydın’ın Efeler ilçesinde hobi gayeli olarak yaptığı araç maketlerinin toplumsal medyada yayınlanması ile talep patlaması yaşayan İsmail Erzurumluoğlu, gece gündüz demeden oğlu Güner Erzurumluoğlu ile maket araç üretiyor.

Yarım asır evvel İsmail Erzurumluoğlu’nun başlattığı maket araç seyahati, bugün oğluyla birlikte kurduğu atölyede profesyonel bir üretim sürecine dönüştü. Aydın’ın Efeler ilçesinde baba ve oğlunun başta kamyon ve otobüs modelleri olmak üzere birebir ölçekli maket araçları, toplumsal medya sayesinde yurt dışındaki koleksiyoncuların ve araç tutkunlarının ilgisini çekerek memleketler arası ölçekte tanınmaya başladı. Üretim sürecinde büsbütün el emeği olan maket araçlar; kısımdan montaja, boyamadan süspansiyon sistemlerine kadar her bir ayrıntı uzun süren el işçiliğiyle şekilleniyor. Maketlerde hiçbir kesimin fabrikasyon olmadığını vurgulayan Erzurumluoğlu ailesi, araçlar da işlevsel ayrıntılar da birebir işlenirken kapılar, dorseler, süspansiyonlar ve direksiyon düzenekleri çalışır halde tasarlanıyor. Birçok modelde de vites kutusu ve egzoz sistemleri dahi maketin içine yerleştiriliyor.

“Çocukluğum bu maketlerle geçti”

Babasının hobisi sayesinde küçüklüğünde hiç oyuncak zahmeti çekmediğini ve ekseriyetle babasının yaptığı maketlerle oynadığını belirten Güner Erzurumluoğlu, “Şu anda silobas maketi yapıyoruz. Öbür işimiz yok, gece gündüz bu iş ile ilgileniyoruz. Geçimimizi maket işinden sağlıyoruz. Çoklukla sipariş alıyoruz ve boşta kalırsak da stok çalışıyoruz. 12 ay hiç durmaksızın buradayız, biz de tatil yok. Babamın 40 yılı geçkin bir mühlet evvel yaptığı maketi var ancak kesintisiz olarak 15 yıldır bu işi yapıyoruz. Askere gitmeden evvel yaptığı bir maketi de var. Daha sonra ben doğmadan evvel bir maket daha benim için yapmış. Ondan sonra da bırakmış. 30 yıl sonra tekrar başladığı hobisi ekmek kapısına dönüştü. Sipariş vermek isteyenler orjinal eser gönderiyorlar, biz de onun ölçeği üzerinden küçültüyoruz. Hiç olmayan bir modeli de fotoğrafına bakarak ölçeklendirerek küçültüyoruz. Bunlar benim çocukluk oyuncaklarım, bunlarla küçükken oynadım. Hepsinde de fotoğraflarım var. Bu kamyonla küçükken rampa aşağı üstüne binerek oynuyorduk. Kaldırıma vurunca duruyordu ve hurda durumuna gelmişti. O vakitler babama önünü tamir ettirince eli daha fazla alıştı ve ondan sonra farklı şeyler yaptırınca bu türlü hoş bir ortam oluştu” dedi.

“Otobüse 10 yıl evvel 100 bin TL teklif ettiler”

Baba İsmail Eruzumluoğlu ise, “Dünyada yüzde yüz el imali ile maket üreten tek yer burası. Buradaki birinci yaptığım maket olan otobüs maketine 10 yıl evvel bir fuarda 100 bin TL teklif ettiler. Bundan 51 yıl evvel 1974 yılında çekiç, keski, eğe, pense ve tornavida ile yapmıştım bu maketi. İlkel aletlerle yaptım. Saat zembereğinden de süspansiyonunu yaptım. Bu maketin anısının olduğunu, satılık olmadığını söyleyip kendisine yenisini yapmayı teklif ettim. Oğlum doğmadan 1 ay evvel 1981 yılında bu kamyonu yaptım. Güner doğduğunda bu kamyonun kasasının içerisine sığıyordu annesi bunun içerisine yatırıp sallayıp uyutuyordu” diye konuştu.

“Tekerleğin çapından öteki modüllerin ölçülerini çıkartabiliyorum”

İşinde ustalaştığını ve yaptığı araçların maketlerinin tekerlek çapından başka kesimlerini da fotoğrafa bakarak ölçütlendirebildiğini kaydeden Erzurumluoğlu, “Tekerleğin çapından maketin öbür kesimlerinin ölçülerini çıkartabiliyorum. Mesela Pakistan kamyonunu da hiç canlı görmememe karşın tekerleğin çapından fotoğrafından bakarak başka kesimlerini uyarladım ve yaptım. Burada bizim için bir diğer bedelli maket daha var. O da bizim işlerimizde kullandığımız vincin maketi. Gerçeği ile teğe bir birebirdir ve gerçekte oynayan tüm kesimleri maketinde de oynar haldedir. Çocukluğumda kaynakçılık, tornacılık, seyyar tabelacılık, kamyonculuk üzere işler yaptım. Şu anda 32’inci mesleğimi yapıyorum. Yaşım 70 oldu ve bu da son mesleğim artık. Benim hayatta hiçbir vakit ustam olmadı, tüm meslekleri kendi uğraşım ile öğrendim. Şükür bu işten hem oğlum hem de benim konutum geçiniyor. Bir şikayetimiz yok. Bazen iş yetiştiremediğimiz de oluyor. Mesela erken saatlerde iş yerine gelip güne her zamankinden daha da erken başladığımız da oluyor” dedi.

Maket araç ustası Erzurumluoğlu birinci maketini battaniyeye sarıp saklayarak fotoğrafçıya götürüp fotoğraflarını çektirdiğini belirterek, “İlk başladığımda bu işi hiç oyuncak olarak düşünmedim. Sergilik görsel eser olarak hazırladım. Hatta birinci otobüsü yaptığımda fotoğrafçıya götürüp fotoğraflarını çektirmek istedim. Evvel fotoğrafçıyı çağırdım fakat çekmeye gelmedi. Sonrasında maketi battaniyeye sarıp fotoğrafçıya kendim götürdüm. Bugünkü aklım olsa otomobilin üzerine özel olarak yerleştirir götürürdüm lakin o vakitlerde beşerler ‘askerlik çağına gelmişsin, oyuncak mı yapıyorsun, bunlarla mı oynuyorsun?’ demesinler diye battaniyeye sarıp gittim” diye konuştu.

“Bu iş sanıldığı kadar kolay değil”

“Bu iş kolay değil. Şayet kolay olsaydı çok insan yapardı bunu. Kimi beşerler hevesleniyor, içlerinde becerili ve mahir beşerler da var fakat onlar da tam randıman alamıyorlar. Mesela bir tane emekli arkadaşımız fuardayken yanıma uğradı ve bir maketin fiyatını sordu. Ben 12 bin TL deyince fiyatını çok buldu. Ben de kendisine sorduğu maketin aynını yapıp getirdiğinde kendisinde 20 bin TL’ye alabileceğimi söyledim. Arkadaş meskenin bir odasını atölyeye çevirmiş ve 8 ay boyunca endüstriye birçok defa gidip gelmiş modülleri toplamış ve çok kolay bir maket yapmış. Eşi, kızı ve damadı ile beni ziyaret ettiler. Kendisi bana inat o maketi yaptığını ancak yapıp yapacağına pişman olduğunu söyledi. Sonra kendisine sordum ‘sen bunu 50 bin TL’ye verir misin?’ dedim. Karısı ‘100 bin TL verseler yine verdirmem. Bu onun ölürse bana bir anısı olarak kalacak.” – AYDIN

About The Author

admin

See author's posts